วิวัฒนาการของ World Wide Web
หากเราจะนิยามถึงวิวัฒนาการของ www หรือ World Wide Web หรือเรียกสั้นๆว่า web ให้เห็นภาพได้ง่าย เราก็สามารถนิยามตามที่มีการเผยแพร่กันไว้ ดังนี้
Web 1.0 “Static Web”
เป็นเว็บไซต์ที่เกิดขึ้นในช่วงแรกๆ จะเป็นเว็บไซต์ที่มีเนื้อหาค่อนข้างตายตัว ไม่ได้มีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลาเหมือนเว็บในปัจจุบัน ส่วนใหญ่จะใช้กับเว็บบริษัทหรือองค์กร ที่ไว้ใช้เผื่อแพร่ข้อมูลต่างๆให้คนอื่นอ่าน ส่วนประกอบของเว็บพวกนี้ก็จะพัฒนาด้วย HTML,CSS,JavaScript เป็นหลัก
Web 2.0 “Social Web”
เว็บไซต์ในปัจจุบัน (ปี 2024) เป็นเว็บลักษณะนี้ คือเป็นเว็บไซต์ที่มีเนื้อหาเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา โดยอาศัยเทคโนโลยี พวก API , AJAX ฯลฯ พวกเว็บที่เป็น Social Network ก็จัดว่าเป็นเว็บประเภทนี้
Web 3.0 “Semantic Web”
เป็นประเภทของเว็บไซต์ที่กำลังเริ่มพัฒนาขึ้นอย่างต่อเนื่อง เป็นเว็บไซต์ที่ฉลาดและเข้าใจผู้ที่เข้ามาเยี่ยมชมมากขึ้น มีการกระจายศูนย์ (decentralized) มากขึ้น ซึ่งเทคโนโลยที่เริ่มมีบทบาทก็จะมีพวก AI, Blockchain เป็นต้น เราอาจจะแทนคำว่า Semantic ด้วยคำที่เข้าใจง่ายกว่าด้วย “Meaning and understanding” ได้
ทำความเข้าใจกันมากขึ้น
เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจกับเว็บรุ่นต่างๆมากขึ้น ผมขอเปรียบเทียบเว็บแต่ละรุ่นกับห้องสมุดขนาดใหญ่ ดังนี้
Web 1.0:
ห้องสมุดพื้นฐาน: ในห้องสมุดนี้ คุณสามารถเดินไปรอบ ๆ และอ่านหนังสือได้ หนังสือเป็นแบบคงที่ หมายความว่าข้อมูลนั้นคงที่และไม่เปลี่ยนแปลง คุณสามารถอ่านได้แต่ไม่สามารถโต้ตอบหรือเพิ่มความคิดของตัวเองได้
Web 2.0:
ห้องสมุดเชิงโต้ตอบ: ตอนนี้ห้องสมุดนี้ไม่เพียงแต่ให้คุณอ่านหนังสือได้ แต่ยังให้คุณเขียนหนังสือของตัวเองได้ด้วย คุณสามารถแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับหนังสือ สนทนาเกี่ยวกับหนังสือกับผู้อื่น และแม้แต่แก้ไขบางส่วนของหนังสือได้ สื่อสังคมออนไลน์ บล็อก และวิกิเป็นเหมือนส่วนนี้ของห้องสมุด ทุกคนสามารถมีส่วนร่วมและโต้ตอบได้
Web 3.0:
ห้องสมุดอัจฉริยะและกระจายศูนย์: เวอร์ชันใหม่นี้ของห้องสมุดฉลาดกว่ามาก มันสามารถเข้าใจเนื้อหาของหนังสือและช่วยให้คุณค้นหาสิ่งที่คุณต้องการได้แม้ว่าคุณจะไม่รู้ว่าคุณกำลังมองหาอะไร มันใช้เทคโนโลยีขั้นสูงเช่นปัญญาประดิษฐ์เพื่อเชื่อมโยงข้อมูลในวิธีที่เป็นประโยชน์ นอกจากนี้แทนที่จะมีหน่วยงานกลางจัดการห้องสมุด มันถูกกระจายศูนย์ หมายความว่าการควบคุมและอำนาจถูกแจกจ่ายให้กับผู้ใช้ ทำให้ปลอดภัยมากขึ้นและพึ่งพาหน่วยงานเดียวได้น้อยลง
ในคำง่าย ๆ Web 3.0 คืออินเทอร์เน็ตที่ฉลาดกว่าและปลอดภัยกว่า ที่คุณสามารถโต้ตอบกับข้อมูลในวิธีที่มีความหมาย และมันถูกจัดการโดยทุกคนไม่ใช่แค่บริษัทใหญ่ไม่กี่แห่ง
ข้อคิด
การที่เราจะพัฒนาเว็บไซต์ขึ้นมาสักเว็บ เราก็คงต้องดูว่าวัตถุประสงค์หลักของเว็บไซต์เราต้องการทำอะไร ซึ่งไม่จำเป็นว่า เว็บไซต์ที่เราจะพัฒนาจำเป็นต้องใช้เทคโนโลยีใหม่ล่าสุดแบบ Web 3.0 ก็ได้ ถ้ามันไม่จำเป็น
อ้างอิง:
Cover photo by John Schnobrich on Unsplash
